تصویر ثابت

نسیم وحی :: حکمت های قرآنی l مقالات قرآنی lپند های قرآنی l پرسش و پاسخ های قرآنی

حکمت های قرآنی l مقالات قرآنی l پند های قرآنی l پرسش و پاسخ های قرآنی l مرجع قرآنی l quran l اخبار قرآنی l قرآن l quran points l بانک مطالب قرآنی
نسیم وحی :: حکمت های قرآنی l مقالات قرآنی lپند های قرآنی l پرسش و پاسخ های قرآنی

وبلاگ نسیم وحی در تلاش است تا با کوشش خود، سهمی در گسترش قرآن داشته باشد.
امید است تا سایر افرادی که با مدیریت وبلاگ آشنایی دارند راه ما را ادامه دهند و سعی در گسترش مفاهیم قرآنی داشته باشند تا اینکه مقدمات ظهور آقا امام زمان(عج) فراهم شود و بهار حقیقی به وجود آید.
انشاء الله

آیه منتخب روز

بسم الله الرحمن الرحیم



پیوند ها

راز جاودانگى قرآن‏ کریم

چهارشنبه, ۲۳ اسفند ۱۳۹۱، ۰۱:۱۶ ق.ظ



راز جاودانگی قرآن کریم چیست؟

در جست‏وجوى راز جاودانگى قرآن در مسیر تاریخ، سخن نهایى همه پویندگان عرصه وحى و مفسران حقیقى قرآن آن است که خصوصیات خود این کتاب آسمانى به آن ضمانت بقا بخشیده و در فراز و فرودهاى فرسایشى زمان، آن را از کهنگى نجات داده‏1؛ گرچه عوامل دیگرى مانند اهتمام مسلمانان به حفظ قرآن نیز در این امر بى‏اثر نبوده است.
نخستین و مهم‏ترین نکته در بیان راز جاودانگى قرآن آن است که این متن از خدا است نه ساخته و پرداخته عقل بشر. این کتاب از سوى کسى است که به تمام زمان‏ها، مکان‏ها، پرسش‏ها و نیازهاى انسان و مخلوقات احاطه دارد و مى‏تواند تا قیام قیامت پاسخگوى تمام احتیاجات و سؤالات بشر باشد. بهترین دلیل درستى این سخن، وجود آیات تحدى در قرآن و ناتوانى بشر در آوردن مثل آن است. در واقع این اعجاز، از سوى خدا بودن قرآن را اثبات مى‏کند. 
در تبیین راز جاودانگى قرآن، خصوصیات و صفات این کتاب آسمانى از دو منظر درونى و بیرونى قابل بررسى مى‏نماید.

صفات درونى قرآن:

از آن‏جا که استخراج و بررسى تمام صفات درونى قرآن، مقوله‏اى مفصل است و تحقیقى ویژه مى‏طلبد، به ذکر چند مورد بسنده مى‏شود:

1- اعجاز در بعد لفظ قرآن‏

بخشى از جاودانگى قرآن مرهون زیبایى و رسایى وصف‏ناپذیر کلماتى است که ساختمان بدیع و بى‏سابقه این کتاب آسمانى را به وجود آورده و تمام ادیبان و سخن سرایان زبردست تاریخ را به ستایش و شگفتى واداشته است. در این گستره مى‏توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف) ژرفایى و حکمت آموزى واژگان:
گزینش و چینش واژه‏ها در قرآن کریم در پرتو حکمت و دقت صورت پذیرفته است‏2؛ مانند کلمه‏هاى صراط و سبل. قرآن کریم وقتى در مقام بیان تنها راه مستقیم هدایت است، کلمه صراط را به کار مى‏برد و هر جا سخن از راه‏هاى انحرافى است، از کلمه سبل استفاده مى‏کند؛ چرا که راه هدایت یکى است و جمع بسته نمى‏شود؛ در حالى که راه‏هاى ضلالت و گمراهى متعدد است و به صورت جمع مى‏آید.
ب) نوگرایى سبک، خوش آوایى ترکیب:
سبک قرآن نثر متعارف و نیز نظم و شعر نیست؛ ولى ویژگى‏هاى مثبت هر دو را دارد و هر آیه‏اى از موضوعات مختلف سخن مى‏گوید. این سبک تازگى و طراوتى ویژه و انحصارى پدید مى‏آورد؛3 همانند «و الطُّور * و کتاب مسطور* فی رقّ منشور * و البیت المعمور * و السقف المرفوع * و البحرالمسجور ».4
ج) لطافت گرایى خردمندانه و اخلاقى در بیان واقعیت‏ها:
این نص گرانسنگ در شرح و تبیین حقیقت از بالاترین قواعد زیباسازى کلام و مفاهمه بهره مى‏برد. قرآن کریم از زیباترین و گیراترین تشبیهات، کنایات، استعارات و تمثیل‏ها آکنده است؛ اما در عین حال همواره معیارهاى اساسى حقیقت‏گویى، خردمحورى، ارزش‏هاى انسانى و اخلاقى را نیز رعایت مى‏کند؛ مانند آیه «هن لباسٌ لکم و أنتم لباسٌ لهن»5 که در آن هر یک از زوجین به لباس تشبیه شده‏اند. لباس باعث زینب و زیبایى، حیا و عفت، صیانت از تعرض و دستبرد بیگانگان است.6
د) بیان مطالب و مسائل مختلف در قالب الفاظ کوتاه و موجز:
نظیر بیان هدایت تکوینى به سوى خوبى‏ها و مسأله حب و بغض در راه خدا که اساس ایمان است، در کوتاه‏ترین عبارت: «و لکن الله حبب إلیکم‏الإیمان و زینه فی قلوبکم و کره إلیکم الکفر و الفسوق و العصیان»7

2- اعجاز در بعد محتوایى قرآن‏

بى شک آنچه در کنار اعجاز لفظى قرآن، در جاودانگى قرآن نقش مهم‏تر دارد، اعجاز در قلمرو محتوا است که شناخت آن به تفکر و تأمل بیش‏تر نیازمند است. در این گستره، مى‏توان به موارد مهم زیر اشاره کرد.
الف) هماهنگى با فطرت و سرشت مشترک انسان‏ها
برخوردارى انسان‏ها از سرشت طبیعى غرایز همگون آنها را در انگیزه حرکات و تحرکات و نیازمندى‏هاى مختلف روانى و جسمانى متحد ساخته است. قرآن کریم در این باره مى‏فرماید: «فطرت الله التی فطر الناس‏ علیها»سرشت خداوندى که مردم را بر آن سرشت خلق کرد»، و «خلقکم من‏نفس واحدة»9؛ خداوند شما را از نفس واحد آفرید».
از ویژگى‏هاى اساسى قرآن که آن را از تمام نوشته‏هاى دیگر ممتاز ساخته، هماهنگى آن با سرشت الاهى انسان و پاسخگویى به احتیاجات و سؤالات او در تمام اعصار و مکان‏ها است.
ب) واقع‏گرایى و اعتدال
هنر قرآن در این است که با نگرش واقع بینانه به حقیقت وجود انسان و سرنوشت وى، اهداف زندگى او را در یک طبقه‏بندى منظم مقدماتى، متوسط، عالى و نهایى سامان و انتظام مى‏بخشد تا تمام استعدادهاى ذاتى‏اش پرورش یابد و خاستگاه‏هاى وجودى‏اش به شیوه‏اى معتدل و هماهنگ ارضا گردد.10
ج) پیراستگى از اختلاف و تناقض‏
از ضرورت‏هاى عالم ماده و طبیعت، تحول و تکامل است. همه موجودات این عالم وجود تدریجى دارند و در ذات خویش همواره از ضعف به قوت و از نقص به کمال مى‏گرایند. انسان نیز در افکار و آثار خویش پیوسته در حال تحول و تکامل است. کتاب آسمانى قرآن با آن‏که در طول 23 سال، در احوالات و شرایط مختلف (سفر و حضر، مکه و مدینه، جنگ و صلح و سختى و آسانى) براى بیان معارف الاهى و تعلیم اخلاق پسندیده و بیان قوانین دینى نازل شده، در اجزا و آیات آن کم‏ترین اختلاف و تناقضى مشاهده نمى‏شود.11 و این ویژگى منحصر به فرد، به قرآن جاودانگى بخشیده و در بقاى ابدى آن نقشى مهم ایفا مى‏کند.
د) بیان مستحکم‏ترین راه هدایت
«إن هذا القرآن یهدی للتی هی أقوم؛12 به درستى که این قرآن به محکم‏ترین و صحیح‏ترین راه هدایت مى‏کند.»
قرآن و دین اسلام انسان را به راه خیر و سعادت دنیا و آخرتش را تأمین کند؛ فرا مى‏خواند.13 ارائه مستحکم‏ترین و صحیح‏ترین راه هدایت و سعادت موجب جاودانگى قرآن گشته است.
ه) معیار تشخیص حق و باطل بودن‏
«تبارک الذی نزل الفرقان على عبده لیکون للعالمین نذیراً؛14 پر برکت است خداوندی که فرقان [جدا سازنده حق از باطل‏] را بر بنده خود نازل کرد تا بیم دهنده‏اى براى جهانیان باشد»
«مبین و فرقان» دو وصفى است که اوج عظمت قرآن را تا ابد براى عالمیان بیان مى‏کند و به عنوان بارقه‏اى از رحمت و برکت الاهى در قرآن عظیم تجلى کرده است. و از فیض وجود این کتاب حقیقت و واقعیت چهره دروغین و حق نماى باطل در هر زمانى، به ویژه دوران پیچیده معاصر، آشکار مى‏گردد.15

صفات بیرونى قرآن‏

آنچه در کشف راز جاودانگى قرآن قابل تأمل است وجود صفات و ویژگى‏هایى است که با مطالعه و نگاهى از بیرون به قرآن آشکار مى‏گردد. در میان این صفات دو وصف، قابل عنایت است.

1- معجزه فکرى‏

بر خلاف سایر معجزات انبیا که از سنخ معجزات محسوس و ملموس بوده، در روزگار حضور خود آن پیامبران رخ داده و اینک اثرى از آن‏ها باقى نمانده است، قرآن (معجزه اصلى پیامبر) معجزه‏اى عقلى - فرهنگى است که بر حضور پیامبر مشروط نیست و در همیشه تاریخ جاودان و معرف خویش است.16 چون قرآن معجزه‏اى اندیشه‏اى و عقلانى است، براى ابد - تا زمانى‏که فکر باقى است - جاودانه مى‏ماند.

2- خاتمیت قرآن‏

«ما کان محمدٌ أبا أحد من رجالکم و لکن رسول الله و خاتم النبیین‏17؛ حضرت محمد(ص) پدر هیچ یک از شما نیست و لکن رسول خداوند و خاتم پیغمبران است».
پیامبر اکرم(ص) واپسین پیامبر و رسول الاهى در زمین است و شریعت وى کامل‏ترین دین آسمانى شمرده مى‏شود. از این رو، باید معجزه‏اى ارائه دهد که تا ابد حقانیت رسالت و کمال دینش را اثبات کند و با بیان قوانین و احکام جاودانه، انسان‏ها را به سعادت فردى و اجتماعى رهنمون گردد. امام صادق(ع)، در پاسخ کسى که از سبب تازگى قرآن در هر تلاوت پرسیده بود، فرمود: «لان الله تبارک و تعالى لم یجعله لزمان دون زمان و لا لناس دون ناس فهو فى کل زمان جدید و عند کل قوم غض الى یوم القیامة18؛ زیرا خداوند تبارک و تعالى قرآن را براى زمان خاص و مردم خاصى قرار نداده است. از این رو، در هر زمانى جدید و براى هر قومى تازه و دلپذیر است تا روز قیامت.»

پی نوشت:

1- التفسیر والمفسرون فى ثوبه القشیب، محمد هادى معرفت، ج 2، ص 101.
2 و 3. علوم قرآن، محمد باقر سعیدى روشن، ص 105 و 106. 
4- طور(52): 106.
5- بقره(2): 187.
6-علوم قرآن، سعیدى روشن، ص 107، 109.
7- التفسیر و المفسرون....، محمد هادى معرفت.
8- روم(30): 30.
9- نساء (4): 1.
10- علوم قرآن، سعیدى روشن، ص 122.
11- المیزان، ج 1، ص 66.
12- اسراء(17): 9.
13- المیزان، ج 13، ص 47 .
14- فرقان(25): 1.
15- المیزان، ج 15، ص 174.
16- علوم قرآن، سعیدى روشن، ص 78 و 79.
17. احزاب(33): 40.
18. میزان الحکمه، رى شهرى، ج 8، ص 70

پرسمان شماره 2


منبع: www.noorportal.net
این صفحه را به اشتراک بگذارید

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی

کپی برداری از مطالب تنها با ذکر منبع و ذکر لینک بلا مانع است در غیر این صورت حرام است و ما هیچ گونه رضایتی نداریم

تحلیل آمار سایت و وبلاگ